ବୀଜାଣୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ ବିଷୟରେ

ଶୁକ୍ରାଣୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ ପରୀକ୍ଷା

I- ଶୁକ୍ରାଣୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ ପରୀକ୍ଷା 

ସେମେନ ବିଶ୍ଳେଷଣ ହେଉଛି ଜଣେ ପୁରୁଷର ଶୁକ୍ରାଣୁ ଏବଂ ଶୁକ୍ରାଣୁ  ଲାଳ (ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଶର୍କରା ଏବଂ ପ୍ରୋଟିନ୍ ପଦାର୍ଥ) ପରୀକ୍ଷା । ଶୁକ୍ରାଣୁ ଗଣନା କିମ୍ବା ପୁରୁଷ ପ୍ରଜନନ ପରୀକ୍ଷା ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା, ଏହାର ଫଳାଫଳ ଦର୍ଶାଏ ଯେ କେତେ ଶୁକ୍ରାଣୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ, ଏବଂ ସେଗୁଡିକ ଆକୃତି କିପରି  ହୋଇଛି ଏବଂ ସେମାନେ କେତେ ଭଲ ଭାବରେ ଗତି କରନ୍ତି |

ସେମେନ ହେଉଛି ମୋଟା ତରଳ ଯାହା ଯୌନ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ସମୟରେ ପୁରୁଷଙ୍କ ଲିଙ୍ଗରୁ ଆସିଥାଏ | ଏହା ମନୁଷ୍ୟର ଶରୀରରୁ ଶୁକ୍ରାଣୁର ବାହକ ପରି କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ ତେଣୁ ଏହା ଏକ ଅଣ୍ଡାକୁ ଫର୍ଟିଲାଇଜ୍ କରି ଏକ ଭ୍ରୁଣ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ (ଗର୍ଭଧାରଣର ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ)

ଆମେରିକୀୟ ଆସୋସିଏସନ୍ ଫର୍ କ୍ଲିନିକାଲ୍ କେମିଷ୍ଟ୍ରି (AACC) ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ପରୀକ୍ଷା ଅତି କମରେ ସାତ ଦିନ ବ୍ୟବଧାନରେ ଏବଂ ଦୁଇରୁ ତିନିମାସ ମଧ୍ୟରେ କରାଯିବା ଉଚିତ୍। ଶୁକ୍ରାଣୁ ଗଣନା ପ୍ରତିଦିନ ଭିନ୍ନ ହୋଇପାରେ | ଶୁକ୍ରାଣୁ ନମୁନାକୁ ହାରାହାରି ଗ୍ରହଣ କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଚରମ ଫଳାଫଳ ଦେଇପାରେ | 

ଯେତେବେଳେ ଏକ ଦମ୍ପତି ଗର୍ଭଧାରଣରେ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଅନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ଏକ ବୀଜାଣୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଏ |. ଜଣେ ମହିଳାଙ୍କୁ ଅନେକ ପରୀକ୍ଷା ଦେବାକୁ ପଡିପାରେ, ପୁରୁଷଙ୍କୁ କେବଳ ବୀଜାଣୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ ପରୀକ୍ଷା କରିବାକୁ ପଡିବ |. ଏହା ବୀଜାଣୁର ବିଭିନ୍ନ ଦିଗ ଏବଂ ଶୁକ୍ରାଣୁର ଗୁଣ ଏବଂ ପରିମାଣ ସହିତ ଶୁକ୍ରାଣୁର ଗତିଶୀଳତା ଏବଂ ମରଫୋଲୋଜି ବିଷୟରେ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରଦାନ କରେ |

II- ଶୁକ୍ରାଣୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କାହିଁକି କରାଯାଏ

ସାଧାରଣତ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଏକ ବୀଜାଣୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ ଅନୁରୋଧ କରାଯାଏ |

ପୁରୁଷ ବନ୍ଧ୍ୟାଦୋଶ – ଏକ ବୀଜାଣୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ ପରୀକ୍ଷା ସାଧାରଣତଃ କରାଯାଏ ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ଡାକ୍ତର  ପରାମର୍ଶ ଦିଅନ୍ତି ଯେ ଜଣେ ପୁରୁଷ କିମ୍ବା ଦମ୍ପତିଙ୍କର ପ୍ରଜନନ ସମସ୍ୟା ହୋଇପାରେ | ଦୁଇଟି ନମୁନାରେ 3 ମାସ ପୃଥକ ଭାବରେ ଏକ ବୀଜାଣୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ ପରୀକ୍ଷା କରାଯିବା ଉଚିତ | ପ୍ରଥମ ଶୁକ୍ରାଣୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ ରିପୋର୍ଟ ଅସ୍ୱାଭାବିକ ହେଲେ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରାଯାଇପାରିବ |

ଭାସେକ୍ଟୋମି(ପୁରୁଷ ବିର୍ଯ୍ୟବାହି ନଳିର ଶଲ୍ୟପଶାରଣ) – ଶୁକ୍ରାଣୁ ଲାଳ ବିଶ୍ଳେଷଣ ପରୀକ୍ଷା ମଧ୍ୟ ସୁପାରିଶ କରାଯାଏ ଯେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ଭାସେକ୍ଟୋମି ହେବା ପରେ ଶୁକ୍ରାଣୁ ଲାଳରେ ଶୁକ୍ରାଣୁର ଉପସ୍ଥିତି ଅଛି କି ନାହିଁ ଯାଞ୍ଚ କରିବା ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଏ, ତେଣୁ ଭାସେକ୍ଟୋମି ସଫଳ ହୋଇଛି କି ନାହିଁ ତାହା ଜାଣିବା ପାଇଁ । କାରଣ କେତେକ ଭାସେକ୍ଟୋମି ଯାହା ଟ୍ୟୁବ୍ କିମ୍ବା ରିଙ୍ଗରେ ଏକ କ୍ଲମ୍ପ ଲଗାଇ କରାଯାଇଥାଏ ତାହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ନୁହେଁ ଏବଂ ଅନେକ ମହିଳା ଜଣାଇଛନ୍ତି ଯେ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ଭାସେକ୍ଟୋମି ହେବା ପରେ ସେମାନେ ଗର୍ଭବତୀ ହୋଇଛନ୍ତି |

ଭାସେକ୍ଟୋମି ଓଲଟା (ପୁରୁଷ ବିର୍ଯ୍ୟବାହି ନଳିର ପୁନଃ ସରଂକ୍ଷଣ) – ପଦ୍ଧତି ସଫଳ ହୋଇଛି କି ନାହିଁ ଦେଖିବା ପାଇଁ ଭାସେକ୍ଟୋମି ରିଭର୍ସାଲ୍ ପଦ୍ଧତି ପରେ ଶୁକ୍ରାଣୁ ଲାଳ ବିଶ୍ଳେଷଣ ପରୀକ୍ଷା ମଧ୍ୟ ସୁପାରିଶ କରାଯାଏ | ଭାସେକ୍ଟୋମି ରିଭର୍ସାଲ୍ ପଦ୍ଧତି ପରେ, ଶୁକ୍ରାଣୁ ।

ଲାଳ ବିଶ୍ଳେଷଣ ପରୀକ୍ଷା ଫଳାଫଳ ଏକ ଭଲ ପରିମାଣର ଶୁକ୍ରାଣୁର ଉପସ୍ଥିତି ଦେଖାଇବା ଉଚିତ୍ |

III- ଶୁକ୍ରାଣୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ ପାଇଁ କିପରି ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେବ

ଶୁକ୍ରାଣୁ ଲାଳ ବିଶ୍ଳେଷଣ ପାଇଁ କିପରି ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେବ 

• ଏକ ବୀଜାଣୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ ପରୀକ୍ଷଣ ସମୟରେ ପ୍ରଥମ ପଦକ୍ଷେପ ହେଉଛି ଶୁକ୍ରାଣୁ ଲାଳ ନମୁନା ପ୍ରଦାନ | ଏଥିପାଇଁ ଡାକ୍ତର ଆପଣଙ୍କୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେବେ, ଯାହା ମଧ୍ୟରୁ କେତେକ ନିମ୍ନଲିଖିତକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିପାରେ:-
•  ପରୀକ୍ଷା ପୂର୍ବରୁ ଅତି କମରେ 24 ରୁ 72 ଘଣ୍ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶୁକ୍ରାଣୁ ଲାଳ ବହିଷ୍କାର କରନ୍ତୁ ନାହିଁ | ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ପରୀକ୍ଷଣର ଦୁଇ ତିନି ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ତୁମର ଯୌନ ସମ୍ପର୍କ ରଖିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ | ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଛି ଯେ ଏକ ବୀଜାଣୁ ନମୁନାକୁ ଦୁଇ ଦିନରୁ କମ୍ ନହେବା ଉଚିତ ଏବଂ ଯୌନ ସମ୍ପର୍କ କିମ୍ବା ଶୁକ୍ରାଣୁ ଲାଳ ବହିଷ୍କାରର ସାତ ଦିନରୁ ଅଧିକ ନହେବା ଉଚିତ ।
• କଫିନ୍, ଡ୍ରଗ୍, ମଦ୍ୟପାନ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ ଏବଂ ପରୀକ୍ଷଣର ଅତି କମରେ ଦୁଇ ରୁ ପାଞ୍ଚ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଧୂମପାନରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ |
• ପରୀକ୍ଷଣ ପୂର୍ବରୁ ହରମୋନ୍ ଔଷଧ ସମେତ କିଛି ଔଷଧ ବନ୍ଦ କରିବାକୁ କୁହାଯାଇପାରେ | ଆପଣଙ୍କର ଡ଼ାକ୍ତର ଆପଣଙ୍କର ଡୋଜ୍ ଆଡଜଷ୍ଟ କରିପାରନ୍ତି, ଏକ ବିକଳ୍ପ ପରାମର୍ଶ ଦେଇପାରନ୍ତି କିମ୍ବା ପରୀକ୍ଷା ସମୟରେ ଔଷଧ ସହିତ ଜାରି ରଖିବାକୁ କହିପାରନ୍ତି |
• ଯଦି ଆପଣ ଭିଟାମିନ୍, ଅନ୍ୟ କୌଣସି ସପ୍ଲିମେଣ୍ଟ କିମ୍ବା ଓଭର ଦି କାଉଣ୍ଟର ଔଷଧ ନିଅନ୍ତି ତେବେ ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ ଜଣାନ୍ତୁ |
• ଯଦି ଆପଣ ଅସୁସ୍ଥ ଅଛନ୍ତି କିମ୍ବା ଅଧିକ ଜ୍ୱରରେ ପୀଡିତ ଅଛନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ ଜଣାଇବାକୁ ପଡିବ |
• ଯଦି ଆପଣ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଉଚ୍ଚ ଉତ୍ତାପ ପରିବେଶର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛନ୍ତି କିମ୍ବା ନିୟମିତ ଭାବରେ ଏକ ହଟ୍ ଟବ୍ କିମ୍ବା କାର୍ ସିଟ୍ ଗରମ ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣ ପରୀକ୍ଷଣର ଦୁଇ ତିନି ମାସ ପୂର୍ବରୁ ଏହି ପରିବେଶକୁ ଏଡାଇ ପାରିବେ |

IV- ଶୁକ୍ରାଣୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା

3-5 ଦିନର ଯୌନ ନିବାରଣ ପରେ ବୀଜାଣୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରାଯାଏ |. ବୀଜ ଉପରେ ସଠିକ୍ ସୂଚନା ପାଇବା ପାଇଁ ଏହି ସମୟ ବ୍ୟବଧାନ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ | ଯଦି ଯୌନ ନିବୃତ୍ତତା 5 ଦିନରୁ ଅଧିକ ହୁଏ, ତେବେ ଶୁକ୍ରାଣୁ ସଂଖ୍ୟା ବଢିଯାଏ, କିନ୍ତୁ ଗତିଶୀଳତା ଏବଂ ଜୀବନ୍ତତା କମିଯାଏ ଏବଂ DNA ନଷ୍ଟ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ବଢିଯାଏ | ଅନ୍ୟ ପଟେ, ଯଦି ଯୌନ ନିବୃତ୍ତତା 3 ଦିନରୁ କମ୍ ହୁଏ, ତେବେ ଶୁକ୍ରାଣୁ ସଂଖ୍ୟା କମିଯାଏ ଏବଂ ଗତିଶୀଳତା ବଢିଯାଏ |

ଧୂମପାନ, ମଦ୍ୟପାନ, ଉତ୍ତାପ, ଔଷଧ ଏବଂ ସଂକ୍ରମଣ ଦ୍ୱାରା ଶୁକ୍ରାଣୁ ଉତ୍ପାଦନ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଏ |. ଶୁକ୍ରାଣୁ ବିଶ୍ଳେଷଣରେ ଯଦି ଏକ ଅସ୍ୱାଭାବିକତା ଚିହ୍ନଟ ହୁଏ, ତେବେ ଶାରୀରିକ ଏବଂ ହରମୋନାଲ ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଏ ଏବଂ 3-4 ସପ୍ତାହ ପରେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ନମୁନା ନିଆଯାଏ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରାଯାଏ | ପୁରୁଷ ପରୀକ୍ଷଣରେ ଶୁକ୍ରାଣୁ ଉତ୍ପାଦନ ପ୍ରାୟ 2-3 ମାସ ସମୟ ନେଇଥାଏ; ତେଣୁ, ଉତ୍ପାଦିତ ଶୁକ୍ରାଣୁ 2-3 ମାସ ପରେ ଶୁକ୍ରାଣୁ  ଲାଳରେ  ମିଶ୍ରିତ ହୋଇଯିବ | ଏହି କାରଣରୁ, ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥର ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିବା ଏବଂ/କିମ୍ବା ଶୁକ୍ରାଣୁ ଉତ୍ପାଦନକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା ଅସ୍ୱାଭାବିକ ଅବସ୍ଥା ଏବଂ ବନ୍ଧ୍ୟା ଚିକିତ୍ସା ସମୟରେ ନିଆଯାଇଥିବା ଔଷଧର ପ୍ରଭାବ କେବଳ 2-3 ମାସ ପରେ ପାଳନ କରାଯାଇପାରେ |

ବୀଜ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ଉତ୍ସରୁ ମାଇକ୍ରୋଅର୍ଗାନିଜିମ୍ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଦୂଷଣକୁ ଏଡାଇବା ଜରୁରୀ ଅଟେ, ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ଚର୍ମରୁ କିମ୍ବା ପୂର୍ବରୁ ଦୂଷିତ ପାତ୍ରରୁ । ବୀଜାଣୁ ନମୁନା ପାଇବାବେଳେ, ଆପଣ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପାଇଁ ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଉଚିତ୍ :

• ସଂଗ୍ରହକାରୀ ପାତ୍ର ଜିବାଣୁ ରହିତ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ |
• ପ୍ରଥମେ ପରିସ୍ରା କରନ୍ତୁ |
• ଚର୍ମରୁ ସମସ୍ତ ଜୀବାଣୁ ବାହାର କରିବା ପାଇଁ ସାଧାରଣ ସାବୁନ ବ୍ୟବହାର କରି ହାତ ଏବଂ ଲିଙ୍ଗକୁ ଭଲ ଭାବରେ ଧୋଇ ଦିଅନ୍ତୁ |
• ପ୍ରଚୁର ପାଣିରେ ଭଲ ଭାବରେ ଧୋଇ ଦିଅନ୍ତୁ |
• ଏକ ସଫା ଟାୱେଲ ବ୍ୟବହାର କରି ହାତ ଏବଂ ଲିଙ୍ଗକୁ ଭଲ ଭାବରେ ଶୁଖାନ୍ତୁ |
• ବହିଷ୍କାର ମାଧ୍ୟମରେ ନମୁନା ପ୍ରାପ୍ତ କରନ୍ତୁ, ନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତୁ ଯେ ଲିଙ୍ଗ କିମ୍ବା ଆଙ୍ଗୁଠି ସଂଗ୍ରହକାରୀ ପାତ୍ରର ଭିତର ଅଂଶକୁ ସ୍ପର୍ଶ କରେ ନାହିଁ |
• ସଂଗ୍ରହକାରୀ ପାତ୍ରକୁ ବନ୍ଦ କରନ୍ତୁ, ନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତୁ ଯେ ସଂଗ୍ରହକାରୀ ପାତ୍ରର ଭିତର ଅଂଶକୁ ଆଙ୍ଗୁଠି  ସ୍ପର୍ଶ କରେ ନାହିଁ |

ଥରେ ସଂଗ୍ରହ ହୋଇଗଲେ, ଶୁକ୍ରାଣୁ  ଲାଳ ନମୁନାକୁ ତିନି ଘଣ୍ଟାରୁ କମ୍ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ମାଇକ୍ରୋବାୟୋଲୋଜିକାଲ୍ ଲାବୋରେଟୋରୀକୁ ନେବାକୁ ପଡିବ |

ଶୁକ୍ରାଣୁର ସଂଖ୍ୟା ଏବଂ ଗୁଣ ମାପିବା ପାଇଁ ଏକ ବୀଜାଣୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ । ଶୁକ୍ରାଣୁ ସହିତ ଉତ୍ପାଦିତ ତରଳ (ଶୁକ୍ରାଣୁ ଲାଳ)ର ପରିମାଣ ମଧ୍ୟ ମାପ କରିବ | ଏହି ପରୀକ୍ଷା ସାଧାରଣତଃ ଶୁକ୍ରାଣୁ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ବନ୍ଧ୍ୟାକରଣର କାରଣ ଖୋଜିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ କରାଯାଇଥିବା ପ୍ରଥମ ପରୀକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ |

ଏକ ବୀଜାଣୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ ସମୟରେ କରାଯାଉଥିବା ପରୀକ୍ଷା  ଗୁଡିକରେ ନିମ୍ନ ସବୁକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଏ:

1. ଶୁକ୍ରାଣୁ ଲାଳ ନମୁନାର ମାକ୍ରୋସ୍କୋପିକ୍ ବିଶ୍ଳେଷଣ 

ଭିସ୍କୋସିଟି – ସୂତ୍ରଗୁଡ଼ିକର ଗଠନକୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରାଯାଏ | ଯଦି ଏକ ଅତ୍ୟଧିକ ସାନ୍ଦ୍ରତା ଥାଏ, ସୂତ୍ରଗୁଡିକ ଭାଙ୍ଗିବା ଆବଶ୍ୟକ ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଶୁକ୍ରାଣୁ ସେମିନାଲ ଫ୍ଲୁଇଡ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ମୁକ୍ତ ଭାବରେ ବୁଲିବ |

ରଙ୍ଗ- ବୀଜାଣୁ, ସାଧାରଣ ଅବସ୍ଥାରେ, ଧୂସର ଧଳା କିମ୍ବା ସାମାନ୍ୟ ହଳଦିଆ ରଙ୍ଗ ଥାଏ | ଯଦି ଏହା ଅନ୍ୟ ଏକ ରୂପ ଉପସ୍ଥାପନ କରେ, ଏହା ସଂକ୍ରମଣର ସୂଚକ ହୋଇପାରେ |

ପିଏଚ୍(pH) – ବୀଜାଣୁ ପାଇଁ ସାଧାରଣ pH ମୂଲ୍ୟ 7.2 ରୁ 8.0 ମଧ୍ୟରେ, ଯାହା ସାମାନ୍ୟ ମୌଳିକ ମୂଲ୍ୟ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ |

ଧଳା ରକ୍ତ କଣିକା ଗଣନା – ଶ୍ୱେତ ରକ୍ତ କଣିକା ସାଧାରଣତଃ ବୀଜରେ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ |

2. ମାଇକ୍ରୋସ୍କୋପିକ୍ ବିଶ୍ଳେଷଣ 

ଏକ ମାଇକ୍ରୋସ୍କୋପିକ୍ ସ୍ତରରେ, ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସେମିନାଲ୍ ପାରାମିଟରଗୁଡିକ  ଯାହାର ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରାଯାଏ ତହା ନିମ୍ନ ରେ ଦିଆଯାଇଛି:

ଶୁକ୍ରାଣୁ ଏକାଗ୍ରତା – ଦୁଇଟି ଭାଲ୍ୟୁ ଦିଆଯାଇଛି ଗୋଟିଏ ପଟେ ମିଲିଲିଟର ପ୍ରତି ଶୁକ୍ରାଣୁର ଏକାଗ୍ରତା ଗଣନା କରାଯାଏ, ଯାହା 15 ନିୟୁତ / ମିଲି  ସାଧାରଣ ହାର ବିବେଚନା କରାଯାଏ | ଅନ୍ୟ ପଟେ, ନିର୍ଗତ ହେଉଥିବା ମୋଟ ଶୁକ୍ରାଣୁ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ, ଯାହା WHO 39 ନିୟୁତ ଶୁକ୍ରାଣୁ / ନିର୍ଗତ ହେବା ଠାରୁ ସାଧାରଣ ବୋଲି ବିବେଚନା କରେ |

ଗତିଶୀଳତା ବା ଶୁକ୍ରାଣୁ ଗତିଶୀଳତା – ଶୁକ୍ରାଣୁର ଗତିର କ୍ଷମତା ବିଶ୍ଳେଷଣ କରାଯାଇଥାଏ | ସାଧାରଣତଃ ଦୁଇଟି ମୂଲ୍ୟ ଦିଆଯାଏ: ସମୁଦାୟ ଗତିବିଧି (ସମସ୍ତ ଶୁକ୍ରାଣୁ ଯାହା ଗତି ଦେଖାଏ ତାହା ଗଣନା କରାଯାଏ), ଯାହା ଅତି କମରେ 40%ରେ ପହଞ୍ଚିବା ଆବଶ୍ୟକ ଏବଂ ପ୍ରଗତିଶୀଳ ଗତିଶୀଳତା (ଶୁକ୍ରାଣୁ ସ୍ଥିତିରେ ଗତି କରେ ଏବଂ ଆଗକୁ ବଢେ), ଯାହାର ସର୍ବନିମ୍ନ ମୂଲ୍ୟ 32% ରେ ମିଳିଥାଏ |

ମହତ୍ତ୍ୱ- ଏକ ଦାଗ ପରୀକ୍ଷା ଦ୍ୱାରା ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରାଯାଏ | ଏହି ପାରାମିଟର ସାଧାରଣତଃ କେବଳ ସେହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରାଯାଇଥାଏ ଯେଉଁଠାରେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟକ ଜୀବନ୍ତ ଓ ଇମୋଟାଇଲ୍ କିମ୍ବା ମୃତ ଶୁକ୍ରାଣୁ ମିଳିଥାଏ | ଜୀବନଶୈଳୀ ପାଇଁ ରେଫରେନ୍ସ ମୂଲ୍ୟ ହେଉଛି ଅତିକମରେ 58% ଜୀବନ୍ତ ଶୁକ୍ରାଣୁ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ।

ମର୍ଫୋଲୋଜି – ମୁଣ୍ଡର ଆକୃତି, ମଝି ଖଣ୍ଡ ବା ବେକ, ଏବଂ ଶୁକ୍ରାଣୁର ଲାଞ୍ଜ | ବିଷ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଙ୍ଗଠନ ମର୍ଫୋଲୋଜି ପାଇଁ ଏକ ସାଧାରଣ ସେମିନାଲ୍ ନମୁନା ଭାବରେ ଯୋଗ୍ୟତା ଅର୍ଜନ କରେ ଯେଉଁଥିରେ ସାଧାରଣ ଆକୃତିର 4% ରୁ ଅଧିକ ଶୁକ୍ରାଣୁ ରହିଥାଏ, ଅର୍ଥାତ୍ ଏହା କୌଣସି ଅଂଶରେ ଅସ୍ୱାଭାବିକତା ନଥାଏ |

ତରଳ ପଦାର୍ଥ- କୋଠରୀ ତାପମାତ୍ରାରେ ପ୍ରାୟ 20 ମିନିଟ୍ ପାଇଁ ନମୁନାକୁ ବିଶ୍ରାମ ଦେବା ଦ୍ୱାରା ଘଟିଥାଏ ଏବଂ ଏହା ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯାହା ଦ୍ୱାରା  ବୀଜ କମ୍ କମ୍ପାକ୍ଟ ହୋଇଯାଏ |

ଲ୍ୟୁକୋସାଇଟ୍ କିମ୍ବା ଏପିଥେଲିଆଲ୍ କୋଷଗୁଡ଼ିକର ଉପସ୍ଥିତି- ଏହା ସାଧାରଣ ଯେ, ଶୁକ୍ରାଣୁ ବ୍ୟତୀତ, ଅନ୍ୟ କେତେକ ପ୍ରକାରର କୋଷ ବୀଜରେ ମିଳିଥାଏ, ଯେପରିକି ଚର୍ମର ଅବକ୍ଷୟ ହେତୁ ଲ୍ୟୁକୋସାଇଟ୍ କିମ୍ବା ଏପିଥେଲିଆଲ୍ କୋଷ |