আই ইউ আই চিকিৎসা

Author : Dr. Nidhi Gohil November 21 2024
Dr. Nidhi Gohil
Dr. Nidhi Gohil

MBBS, MS (Obstetrics & Gynaecology), Fellowship in IVF

5+Years of experience:
আই ইউ আই চিকিৎসা

আই ইউ আই বা জৰায়ুৰ ভিতৰত বীৰ্য্য স্থাপন চিকিৎসা কি

আই ইউ আই বা জৰায়ুৰ ভিতৰত বীৰ্য্য স্থাপন এক প্ৰকাৰৰ কৃত্ৰিম প্ৰজনন, বন্ধ্যাত্বৰ চিকিৎসাৰ এক পদ্ধতি। সাধাৰণতে এই ব্যৱস্থাত ধুই ঘনীভূত কৰা শুক্ৰাণুবোৰ পোনপটীয়াকৈ আপোনাৰ জৰায়ুত স্থাপন কৰা হয়। গৰ্ভাশয়ৰ ভিতৰত শুক্ৰাণুৱে সাঁতুৰি ফেল’পিয়ান টিউবত সোমাই ডিম্বাণু এটাক নিষিক্ত কৰে, যাৰ ফলত গৰ্ভাৱস্থা হয়। বন্ধ্যাত্বৰ কাৰণৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি আই ইউ আইক আপোনাৰ স্বাভাৱিক চক্ৰৰ সৈতে বা প্ৰজনন ঔষধৰ সৈতে সমন্বয় ঘটাব পাৰি। এই চিকিৎসা ব্যৱস্থা চিকিৎসাজনিত অৱস্থাৰ বাবে বন্ধ্যাত্বৰ সন্মুখীন হোৱা দম্পতী, অস্পষ্ট বন্ধ্যাত্ব থকা দম্পতী, দাতাৰ শুক্ৰাণু ব্যৱহাৰ কৰা সমলিংগ মহিলা দম্পতী, দাতাৰ শুক্ৰাণুৰে সন্তান জন্ম দিব বিচৰা অবিবাহিত মহিলাৰ বাবে উপযোগী হ’ব পাৰে।

 

আই ইউ আই প্ৰক্ৰিয়া

কিছুমান আই ইউ আই চক্ৰ আল্ট্ৰাছাউণ্ডৰ দ্বাৰা নিৰীক্ষণ কৰা হয়, আন কিছুমানক ঘৰতে ডিম্বাণু নিঃসৰণ পূৰ্বানুমানক পৰীক্ষাৰ দ্বাৰা নিৰীক্ষণ কৰা হ’ব পাৰে। আল্ট্ৰাছাউণ্ড নিৰীক্ষণ চক্ৰত মহিলাসকলৰ ঋতুচক্ৰৰ সময়ত, সাধাৰণতে ২-৪ দিনত, আল্ট্ৰাছাউণ্ডেৰে ডিম্বাশয় পৰীক্ষা কৰা হয়। সফল ডিম্বাণু নিঃসৰণ নিশ্চিত কৰাত সহায়ক হোৱাকৈ আপুনি প্ৰজনন ক্ষমতাৰ ঔষধ আৰম্ভ কৰিব পাৰে। ডিম্বাণু নিঃসৰণৰ ওচৰ চপাৰ সময়ত আই ইউ আই পদ্ধতিৰ বাবে সময় নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়। ইয়াত পদ্ধতিটো সাধাৰণতে এনেকৈ হয়:

  • আপোনাৰ সংগী বা দাতাই হস্তমৈথুনৰ জৰিয়তে বীৰ্য্যৰ নমুনা প্ৰদান কৰিব। 
  • তাৰ পিছত শুক্ৰাণুবোৰ বীৰ্য্যৰ আন উপাদানবোৰৰ পৰা পৃথক কৰিবলৈ “ধোৱা” হয় আৰু ঘনীভূত কৰা হয়। এই প্ৰক্ৰিয়াত প্ৰায় ৬০ মিনিট সময় লাগে।
  • তাৰ পিছত আপুনি বীৰ্য্য স্থাপনৰ বাবে ক্লিনিকলৈ আহিব লাগিব। 
  • শেষত ধুই লোৱা, অতি গতিশীল শুক্ৰাণু থকা সৰু নলী এটা আপোনাৰ জৰায়ুত সুমুৱাই শুক্ৰাণুবোৰ তাত স্থাপন কৰা হয়।

সাধাৰণতে ডিম্বাণু নিঃসৰণ হোৱাৰ এদিন বা দুদিন পিছত আই ইউ আই পদ্ধতি কৰা হয়। এই সমগ্ৰ প্ৰক্ৰিয়াটোত ১৫-২০ মিনিট সময় লাগে।

 

আই ইউ আইৰ পিছত গৰ্ভাৱস্থা পৰীক্ষা

প্ৰতিগৰাকী মহিলাৰে গৰ্ভাৱস্থাৰ অভিজ্ঞতা বেলেগ বেলেগ গতিকে এইটোও কোৱাটো নিৰাপদ যে গৰ্ভাৱস্থাৰ লক্ষণসমূহো ভিন্ন হ’ব পাৰে। যদিও আই ইউ আইৰ লক্ষণসমূহৰ স্বাভাৱিক গৰ্ভাৱস্থাৰ সৈতে প্ৰায় মিল আছে, তথাপিও গৰ্ভাৱস্থা সঠিকভাৱে নিৰ্ণয় কৰাটো কঠিন হ’ব পাৰে।

আই ইউ আই প্ৰক্ৰিয়াটো কৰাৰ ঠিক পিছতেই কিছুমান বিশেষ লক্ষণে দেখা দিয়ে যদিও যদি ফলাফল ইতিবাচক হয় তেন্তে প্ৰকৃত গৰ্ভাৱস্থাৰ লক্ষণসমূহ দুসপ্তাহৰ পিছত দেখা দিবলৈ আৰম্ভ কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে। আই ইউ আই প্ৰক্ৰিয়াৰ ১৪ দিনৰ পিছত গৰ্ভধাৰণ নিশ্চিত কৰিবলৈ গৰ্ভাৱস্থা পৰীক্ষা কৰাটো ভাল।

  • আই ইউ আইৰ সুবিধা 
  • আই ইউ আই কৰাৰ বহুবোৰ সুবিধা আছে। তাৰ ভিতৰত কেতবোৰ হৈছেঃ
  • ইয়াত কমকৈ যন্ত্ৰাংশ সুমুৱাই দিয়া হয়।
  • আইভিএফ, আইচিএছআইৰ তুলনাত ইয়াৰ খৰচ কম।
  • শৰীৰৰ ওপৰত মানসিক চাপ কম হয়।
  • ধোৱাৰ পদ্ধতিয়ে শুক্ৰাণুৰ গুণগত মান বৃদ্ধি কৰে- এই প্ৰক্ৰিয়াই প্ৰষ্টাগ্লেণ্ডিন, সংক্ৰামক দ্ৰব্য, এন্টিজেনিক প্ৰটিন, অগতিশীল শুক্ৰাণু, অপৰিপক্ক বীজাণু কোষ আদি আঁতৰাই পেলায়।
  • নিয়মীয়া যৌন সম্পৰ্কৰ তুলনাত আই ইউ আই চিকিৎসাৰ সম্ভাৱনা অতি বেছি।
  • এই প্ৰক্ৰিয়াৰ সময় মাত্ৰ ১৫ -২০ মিনিট।
  • এই পদ্ধতিত এনাস্থেচিয়াৰ প্ৰয়োজন নহয়। কষ্টদায়ক নহয়।

 

কোনসকলৰ বাবে আই ইউ আইৰ আৱশ্যক

এহাল দম্পতীৰ গৰ্ভধাৰণ ক্ষমতা ভিন্ন কাৰকৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। আই ইউ আই বেছিকৈ সেইসকল দম্পতীৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যিসকল:

  • যিসকল মহিলাই গৰ্ভধাৰণ কৰিবলৈ দাতাৰ শুক্ৰাণু ব্যৱহাৰ কৰিবলগীয়া হয়, তেওঁলোকৰ বাবে গৰ্ভধাৰণ লাভ কৰিবলৈ আই ইউ আই ব্যৱহাৰ কৰা হয়। 
  • ডিম্বাণু নিঃসৰণ কৰা ঔষধৰ লগতে অস্পষ্ট বন্ধ্যাত্বৰ প্ৰথম চিকিৎসা হিচাপে প্ৰায়ে আই ইউ আই কৰা হয়।
  • এণ্ডোমেট্ৰিয়াছিছৰ সৈতে জড়িত বন্ধ্যাত্বৰ বাবে আই ইউ আই এক উন্নত চিকিৎসা পদ্ধতি।
  • আই ইউ আইয়ে অতি গতিশীল, স্বাভাৱিক শুক্ৰাণুক নিম্নমানৰ শুক্ৰাণুৰ পৰা পৃথক কৰাত সহায় কৰে।
  • ডিম্বাণু নিঃসৰণৰ সমস্যাৰ ফলত বন্ধ্যাত্ব থকা মহিলাৰ বাবেও আই ইউ আই এটা আৱশ্যকীয় পদ্ধতি।
  • কেতিয়াবা বীৰ্য্যত থকা প্ৰটিনৰ প্ৰতি মহিলাগৰাকীৰ শৰীৰটোৰ এলাৰ্জী হ’লে বন্ধ্যাত্ব হ’ব পাৰে। যদি আপোনাৰ এনে সংবেদনশীলতা তীব্ৰ হয় তেন্তে এই ক্ষেত্ৰত আই ইউ আই ফলপ্ৰসূ হ’ব পাৰে।

 

আই ইউ আই  কোনে বাছি ল’ব নালাগে

গৰ্ভধাৰণৰ আশা কৰা আৰু বন্ধ্যাত্বৰ সন্মুখীন হোৱা কিছু ৰোগীৰ বাবে আই ইউ আই সহায়ক হ’লেও কিছুমান বিশেষ পৰিস্থিতি আছে য’ত ই আদৰ্শ চিকিৎসাৰ বিকল্প নহয়। ইয়াৰ ভিতৰত তলত দিয়া ক্ষেত্ৰসমূহো অন্তৰ্ভুক্ত:

  • গুৰুতৰ এণ্ডোমেট্ৰিয়াছিছ
  • পুৰুষ গুৰুতৰ কাৰক থকা বন্ধ্যাত্ব
  • ফেল’পিয়ান টিউবত আক্ৰান্ত ৰোগ
  • শ্ৰোণিৰ আঠালতীয়া বা এডহেছন চিকিৎসা ইতিহাস

ইয়াৰ উপৰিও যিসকল লোকে পূৰ্বতে বহুবাৰ আই ইউ আইৰ চেষ্টা কৰাৰ পিছতো আই ইউ আইৰ ক্ষেত্ৰত সফলতা লাভ কৰা নাই, তেওঁলোকৰ বাবে অন্যান্য প্ৰজনন চিকিৎসাৰ পৰামৰ্শ দিয়া হয়।

 

আই ইউ আইৰ পাৰ্শ্বক্ৰিয়া

ৰোগীয়ে আই ইউ আই চিকিৎসাৰ কৰোৱাৰ পিছত মূলতঃ প্ৰজনন ক্ষমতাৰ ঔষধৰ বাবে কিছুমান পাৰ্শ্বক্ৰিয়া অনুভৱ কৰিব পাৰে। এনে কিছুমান পাৰ্শ্বক্ৰিয়া হ’ল:

  • গৰমভাৱ
  • মেজাজ সলনি হৈ থকা
  • উদাস
  • বমি, মূৰৰ বিষ বা দৃষ্টিশক্তিত অসুবিধা
  • ডিম্বাশয় ফুলি উঠা আৰু বিষ হোৱা, ডিম্বাশয় হাইপাৰষ্টিমুলেচন চিনড্ৰমৰ সংকেত দিয়া
  • শ্ৰোণীত অস্বস্তি, স্তনৰ কোমলতা, বা পেট ফুলা
  • ডিম্বাশয়ৰ চিষ্ট
  • বেজী দিয়া ঠাইৰ চাৰিওফালে ফুলা বা ফোহা ওলোৱা

 

আই ইউ আইৰ পূৰ্বে কৰা পৰীক্ষা

  • আই ইউ আই চিকিৎসা আৰম্ভ কৰাৰ আগতে মহিলাসকলে এক্স-ৰে পৰীক্ষা কৰিব লাগিব, যাক হিষ্টেৰ’ছালপিংগোগ্ৰাম বুলি কোৱা হয়, য’ত তেওঁলোকৰ অন্ততঃ এটা ফেল’পিয়ান টিউব মুকলি হৈ আছে বুলি প্ৰমাণিত হয়।
  • আই ইউ আইৰ বাবে বীৰ্য্যৰ নমুনা প্ৰদান কৰা পুৰুষ সংগীসকলৰ সংক্ৰামক ৰোগৰ পৰীক্ষা কৰিব লাগিব। যদি কোনো মহিলাই শুক্ৰাণু বেংকৰ পৰা দাতাৰ শুক্ৰাণু ব্যৱহাৰ কৰিছে, তেন্তে দাতাৰ শুক্ৰাণু গ্ৰহণ আৰম্ভ কৰাৰ আগতে তেওঁৰ সংক্ৰামক ৰোগৰ পৰীক্ষা কৰিব লাগিব। প্ৰয়োজনীয় নিৰ্দিষ্ট পৰীক্ষাসমূহ হ’ল এইচ আই ভি, এইচ টি এল ভি I, আৰ পি আৰ (চিফিলিছৰ পৰীক্ষা), হেপাটাইটিছ বি ছাৰ্ফেচ এন্টিজেন, আৰু হেপাটাইটিছ চি এন্টিব’ডি।

 

আই ইউ আইৰ পিছত মনত ৰাখিব লগা কথাবোৰ

যদি আপুনি আই ইউ আই প্ৰক্ৰিয়াটো বাছি লয়, তেন্তে আপুনি কিছুমান খাদ্য আৰু জীৱনশৈলীৰ পৰিৱৰ্তন মানি চলিব লাগিব।

  • যিমান পাৰি সিমান ফলমূল, বাদাম আৰু শাক-পাচলি খাব লাগে
  • সতেজ আৰু ঘৰতে ৰন্ধা খাদ্য খাব
  • বেছিকৈ পাৰা থকা মাছ নাখাব
  • প্ৰচেছড খাদ্য খাব নালাগে
  • অতি গৰম, টেঙা খাদ্য, অধিক বদহজম হোৱা খাদ্য খোৱাৰ পৰা বিৰত থাকক। 
  • ধূমপান পৰিহাৰ কৰক
  • মদ্যপান পৰিহাৰ কৰক
  • চাহ, কফি বা কেফেইন সেৱন কমাওক
  • যিকোনো ধৰণৰ বিকিৰণ আৰু তাপৰ পৰা আঁতৰি থাকক
  • মজিয়াত বহি, হঠাতে আগলৈ বা পিছলৈ হেলান দিয়া, বা পেটৰ তলৰ অংশত হেঁচা পৰা যিকোনো কাম কৰাটো পৰিহাৰ কৰক।
  • ৫ কেজিতকৈ অধিক ওজনৰ কোনো বস্তু পিন্ধিব নালাগে। 
  • অধিক বেগেৰে চিৰি বগাই যোৱাৰ পৰা বিৰত থাকক।
  • একেৰাহে ২-৩ ঘণ্টাতকৈ অধিক সময় যাত্ৰা নকৰিব।
  • নিতৌ কমেও ৮ ঘণ্টা টোপনি যাব লাগে।

 

আই ইউ আইৰ পিছত কেতিয়া চিকিৎসকৰ ওচৰলৈ যাব

সাধাৰণতে চিকিৎসকে আপোনাৰ আই ইউ আইৰ কমেও ১৪ দিনৰ পিছত এইচিজি পৰীক্ষা কৰিবলৈ পৰামৰ্শ দিয়ে। কিন্তু ঘৰতে কৰা গৰ্ভাৱস্থাৰ পৰীক্ষাৰ পৰিৱৰ্তে লেবত কৰা তেজৰ পৰীক্ষা অধিক সঠিক হয়। যদি আপুনি তিনি সপ্তাহলৈকে ধাৰাবাহিকভাৱে ঋণাত্মক ফলাফল লাভ কৰে তেন্তে আপুনি প্ৰজনন বিশেষজ্ঞৰ পৰামৰ্শ লওক।

 

আই ইউ আইৰ সফলতাৰ হাৰ

যিসকল মহিলাৰ ঋতুচক্ৰ অনিয়মিত হয় বা ডিম্বাণু নিঃসৰণ নহয়, তেওঁলোকক গৰ্ভধাৰণৰ বাবে ঔষধৰ প্ৰয়োজন হয়। ৰোগ নিৰ্ণয়কৰণৰ জৰিয়তে চিকিৎসকে আপোনাৰ সফলতাৰ হাৰত প্ৰভাৱ পেলাব পৰা সমস্যাসমূহ চিনাক্ত কৰিব পাৰে। আই ইউ আইৰ প্ৰতি প্ৰতিটো দম্পতীৰ সঁহাৰি বেলেগ বেলেগ হয় বাবে ইয়াৰ সফলতাৰ বিষয়ে ভৱিষ্যদ্বাণী কৰাটো কঠিন। বয়স, অন্তৰ্নিহিত বন্ধ্যাত্ব ৰোগ নিৰ্ণয়, প্ৰজনন ক্ষমতাৰ ঔষধ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছেনে নাই হোৱা আৰু অন্যান্য অন্তৰ্নিহিত প্ৰজনন ক্ষমতা বিষয়ক সমস্যাৰ দৰে কেইবাটাও প্ৰধান কাৰকে এই ফলাফলত প্ৰভাৱ পেলায়। আই ইউ আইৰ পিছত গৰ্ভাৱস্থাৰ হাৰ আপোনাৰ প্ৰজনন চিকিৎসাৰ ভিত্তিত ভিন্ন হয়। ৪০ বছৰৰ ওপৰৰ মহিলাৰ ক্ষেত্ৰত  আৰু আই ইউ আইৰ তিনিটা চক্ৰৰ পিছত গৰ্ভৱতী নোহোৱা মহিলাৰ ক্ষেত্ৰত আই ইউ আইৰ সফলতাৰ হাৰ হ্ৰাস পোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে। 

  • যদি আপুনি সুস্থ ডিম্বাণু আৰু দুটা ফেল’পিয়ান টিউবৰ সৈতে প্ৰজনন ক্ষমতা অনুভৱ কৰিছে, তেন্তে আই ইউ আইৰ সফলতাৰ হাৰ প্ৰতিটো চক্ৰত প্ৰায় ৭%ৰ পৰা ১০%। যদি আপুনি প্ৰজনন ক্ষমতাৰ ঔষধৰ সৈতে আই ইউ আই চিকিৎসা কৰিছে তেন্তে আপোনাৰ সফলতাৰ হাৰ ১৫-২৫%।
  • যদি আপোনাৰ ডিম্বাশয়ৰ ওচৰত আৱদ্ধ আছে তেন্তে আই ইউ আইৰ সফলতাৰ হাৰ ১১.৭%। যদি ই জৰায়ুৰ ওচৰত থাকে তেন্তে সফলতাৰ সম্ভাৱনা প্ৰায় ৩৮.১%।
  • যদি অভিপ্ৰেত পিতৃ পুৰুষৰ বন্ধ্যাত্বৰ সন্মুখীন হৈছে, তেন্তে আই ইউ আইৰ সফলতাৰ হাৰ প্ৰায় ১৬.৯%।

Our Fertility Specialists